ارزیابی سهم تغییر اقلیم بر کاهش تراز آب دریاچه ارومیه

نویسندگان

  • سارا نظیف استادیار مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  • فائزه عباسی دانشجوی دکتری آب‌وهوا شناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
  • قاسم عزیزی دانشیارآب‌وهواشناسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده مقاله:

دریاچه ارومیه یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین زیست‌بوم‌های آبی ایران است که در حال حاضر در شرایط بحرانی قرار گرفته و تغییرات زیادی در ویژگی‌ها و عملکردهای آن به‌وجود آمده است که افت تراز آب، کاهش بسیار شدید مساحت دریاچه و افزایش شوری آب، ازجمله این موارد است. هدف این مقاله، شناخت بهتر فرایندهای مؤثر بر نوسانات تراز آب دریاچه و ارزیابی سهم هریک از مؤلفه‌های تأثیرگذار است؛ ازاین‌رو، سیستم منابع و مصارف آب در محدوده حوضه آبریز دریاچه در قالب الگوی ون‌سیم طراحی شد. در طراحی الگو، اندرکنش و روابط متقابل مؤلفه‌های اثرگذار، شامل سدهای حوضه، برداشت از آبخوان‌ها، و متغیرهای اقلیمی، بر سطح دریاچه در مقیاس ماهانه در بازه زمانی 1393-1378 درنظر گرفته شد. پس از واسنجی الگو، روند تأثیرگذاری هریک از متغیرها بر تراز آب دریاچه با طراحی سناریوهای مختلف ارزیابی شد. یافته‌ها حاکی از این است که بهره‌برداری از سدهای حوضه (26 درصد) به‌همراه افزایش نیاز آبی (16 درصد) به‌ویژه در بخش کشاورزی، درمجموع سبب کاهش 42 درصدیِ جریان سطحی ورودی به دریاچه شده‌‌اند. متغیرهای اقلیمی نیز سهمی معادل 16 درصد داشته‌اند. در مورد نقش آبخوان‌های ساحلی دریاچه نیز، ‌هرچند آب‌نگاری معرف آبخوان‌ها، روند افت تراز آبخوان‌ها و پیشروی جبهه آب شور را در برخی از آن‌ها نشان می‌دهد‌، بااین‌حال تراز آب زیرزمینی ورودی به دریاچه، مقدارِ ناچیزی به‌دست آمد. لازم به ذکر است که میزان آب زهکشی‌شده از دریاچه به آبخوان‌های مجاور هم‌زمان با افت شدید سطح آبخوان‌ها، به‌دلیل دردسترس نبودن داده‌های موردنیاز، محاسبه نشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نوسانات تراز آب دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های کشور در شمال غرب ایران واقع شده است. با توجه به تغییرات بارش و دما و رخداد خشک‌سالی‌ها و ترسالی‌های شدید در این حوضه و ویژگی‌های مرفولوژیک آن (شیب کم سواحل) سطح تراز آن دچار نوسانات و تغییرات زیادی می‌شود. بطوریکه در سال‌های اخیر توسعه طرح‌های منابع آبی و به‌ویژه احداث سدهای مخزنی بر روی رودخانه‌های منتهی به دریاچه، تأثیر زیادی بر ورودی آب ...

متن کامل

بررسی اثرات تغییر اقلیم بر نوسانات تراز آب دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه به عنوان یکی از بزرگ ترین دریاچه های کشور در شمال غرب ایران واقع شده است. با توجه به تغییرات بارش و دما و رخداد خشک سالی ها و ترسالی های شدید در این حوضه و ویژگی های مرفولوژیک آن (شیب کم سواحل) سطح تراز آن دچار نوسانات و تغییرات زیادی می شود. بطوریکه در سال های اخیر توسعه طرح های منابع آبی و به ویژه احداث سدهای مخزنی بر روی رودخانه های منتهی به دریاچه، تأثیر زیادی بر ورودی آب و در...

متن کامل

اثرات تغییر اقلیم بر بیلان آبی دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین و مهم‌ترین اکوسیستم‌های آبی در ایران می‌باشد. با توجه به افزایش دما، تغییرات زیاد در بارندگی و همچنین وقوع خشکسالی در سطح حوضه، تراز آب دریاچه دچار تغییرات زیادی شده است. در این تحقیق تغییرات تراز سطح دریاچه ارومیه ناشی از تغییر اقلیم براساس مدلHadCM3 از سری مدل‌های گردش عمومی جو (GCM) تحت سناریوهای گازهای گلخانه‌ای (B2 و A2) با استفاده از شبکه‌های نرو فازی (ANFIS)...

متن کامل

تأثیر تغییر اقلیم بر دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه به عنوان پهناورترین دریاچه داخلی کشور و دومین دریاچه شور جهان و قابل مقایسه با دریاچه شور امریکا در بسیاری از جهات، از مهمترین و با ارزشترین اکوسیستم های آبی ایران بوده و یکی از مناطق بین المللی ذخایر طبیعی کره زمین از سوی سازمان جهانی یونسکو شناخته شده است. پتانسیل آب و خاک مناسب در حوزه دریاچه ارومیه شرایطی را فراهم آورده است که در جهت حفظ، بهبود و بهره برداری بهینه از این منابع...

اثرات تغییر اقلیم بر بیلان آبی دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین و مهم ترین اکوسیستم های آبی در ایران می باشد. با توجه به افزایش دما، تغییرات زیاد در بارندگی و همچنین وقوع خشکسالی در سطح حوضه، تراز آب دریاچه دچار تغییرات زیادی شده است. در این تحقیق تغییرات تراز سطح دریاچه ارومیه ناشی از تغییر اقلیم براساس مدلhadcm3 از سری مدل های گردش عمومی جو (gcm) تحت سناریوهای گازهای گلخانه ای (b2 و a2) با استفاده از شبکه های نرو فازی (anfis)...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 4

صفحات  1- 21

تاریخ انتشار 2017-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023